Krycie dachów papą termozgrzewalną
Krycie dachów papą termozgrzewalną to jedna z najpopularniejszych metod krycia dachów, wykorzystywana już od ponad 200 lat. Niegdyś popularna papa tradycyjna została wyparta papą termozgrzewalną, cechującą się wielokrotnie większą trwałością i odpornością na działania śniegu, wiatru, słońca czy mrozu. Krycie papą termozgrzewalną możliwe jest na dachach o różnych kształtach, nawet najbardziej skomplikowanych architektonicznie, ale przede wszystkim stosowana jest na dachach o niewielkim spadku. Stosuje się ją również na dachach zielonych – są to specjalne papy, odporne na przerost korzeni roślin.
Układanie papy termozgrzewalnej
Pozornie mogłoby się wydawać, że krycie papą jest proste . Jednak bez sporej wiedzy i dużego doświadczenia szczelne pokrycie dachu jest praktycznie nie możliwe. Szczególnie problemowe są kominy, murki i inne elementy wystające z dachu. Fachowe pokrycie dachu papą termozgrzewalną może nam służyć nawet przez 40 lat.
Jaką kłaść papę w zależności od dachu?
Ze względu na miejsce ułożenia oraz pełnioną funkcję, generalnie papy dzieli się na:
- Wierzchniego krycia – model ten charakteryzuje się obecnością zbrojeń lub wkładów nośnych odznaczających się najwyższymi parametrami technicznymi. Wykończenie przyjmuje w tym przypadku formę gruboziarnistej posypki mineralnej. Rodzaj ten znajduje swoje zastosowanie jako warstwa wierzchnia układów wielowarstwowych.
- Podkładowe – typ ten doskonale sprawdza się zarówno w przypadku regeneracji starych pokryć wielowarstwowych, jak i w procesie tworzenia całkowicie nowych dachów. Wśród głównych funkcjonalności tego rodzaju papy wyróżniamy zdolności izolacyjne, zarówno wodoszczelne, jak i przeciwwilgociowe.
- Izolacyjne – pełnią rolę izolacji wodnych, które montuje się tuż pod warstwą asfaltową, bitumiczną
- Wentylacyjne – znajdują swoją zastosowanie wówczas, kiedy niezwykle ważnym czynnikiem staje się uniknięcie zjawiska zgromadzenia się pary wodnej w warstwie izolacyjnej. Aby wentylacja okazała się możliwa, wykonuje się w ich obrębie zabieg perforacji czyli stworzenia licznych otworów obejmujących średnicę 4 cm.
Jak kryć papą termozgrzewalną?
Sposób krycie papą termozgrzewalną zależy od wielu czynników. Przede wszystkim od tego czy kryjemy nowy dach czy remontujemy już istniejący jaki od rodzaju papy. Trzeba również podjąć decyzję (głównie w przypadku starych dachów) czy konieczne jest wykonanie wentylacji pokrycia.
Oczywiście przed rozpoczęciem robót należy dokładnie zmierzyć polać dachową, przerw y dylatacyjne i wielkość spadków dachu (zbyt duże nachylenie dachu często nie pozwala na wykorzystanie papy termozgrzewalnej). W oparciu o dokonane pomiary należy precyzyjnie rozplanować rozłożenie poszczególnych pasów papy na powierzchni dachowej.
Usługi dekarskie z wykorzystaniem papy termozgrzewalnej można wykonywać w temperaturze nie mniejszej niż 0 stopni C w przypadku pap SBS i nie mniejszej niż 5 stopni C w przypadku pap oksydowanych. Absolutnie nie należy kryć papami na zawilgoconych czy oblodzonych powierzchniach. Często przy minimalnym zawilgoceniu wykorzystuje się panik do osuszenia powierzchni, co oczywiście jest czaso- i koszto-chłonne.
Prace dekarskie rozpoczyna się zazwyczaj od osadzenia dybli drewnianych, rynien, haków i innych elementów. Z papy podkładowej wykonuje się wstępne obróbki detali dachowych takich jak kominy, ogniomurki czy świetliki. Generalnie stosuje się zasadę, że przy nachyleniu dachu do 20-25% papę należy układać pasami równoległymi do okapu, natomiast przy większym spadku papę układa się zazwyczaj pasami prostopadłymi do okapu (ze względu na dużą mase papy może się osuwać).
Rozpoczynając krycie papą należy rozwinąć rolkę w miejscu, w którym będzie zgrzewana i po przymierzeniu z uwzględnieniem zakładów ( oraz ewentualnym przycięciu), zwinąć ją z dwóch końców do środka. Miejsca zakładów na całej ich szerokości (10-15 cm) należy podgrzać palnikiem oraz docisnąć szpachelką w celu wgniecenia posypki. Uproszczając układanie papy metodą zgrzewania polega na rozgrzewaniu podłoża oraz spodniej strony papy, aż do momentu widocznego topienia się masy przy jednoczesnym, stosunkowo powolnym rozwijaniu rolki. Prawidłowe zgrzanie papy do podłoża widoczne jest odpowiedni wypływ masy, który powinien wynosić od 0,5 do 1 cm na całej długości pasa zgrzewanej papy. Brak wypływu lub wypływ nierównomierny wskazuje nam nieprawidłowość.
Poszczególne pasy papy należy łączyć ze sobą na zakład wzdłużny o szerokości 8-10 cm i poprzeczny o szerokości 10-15 cm. Wszystkie zakłady powinno się wykonywać bardzo dokładnie, co ważne zgodnie z kierunkiem spływu wody oraz z kierunkiem wiatrów wiejących w danej okolicy. Po ułożeniu kilku rolek i ich wystudzeniu należy zweryfikować prawidłowość wykonanych poprzednio zgrzewów. Miejsca niepoprawnie zgrzane trzeba po odchyleniu papy podgrzać i ponownie skleić. Miejsca wypływu masy bitumicznej zaleca się posypać posypką (najlepiej w kolorze pokrycia) w celu poprawienia wyglądu. Pasy papy powinny być tak ułożone, by zakłady zarówno poprzeczne jak i wzdłużne nie pokrywały się ze sobą. Zazwyczaj pasy papy nawierzchniowej należy przesunąć względem papy podkładowej o mniej więcej połowę szerokości rolki. Aby uniknąć zgrubień na zakładach stosuje się odcięcie pod kątem 45% narożnika z każdego pasa znajdującego się na spodzie zakładu.
Typowe błędy w usługach dekarskich
- brak widocznych wytopów na łączeniach papy termozgrzewalnej
- niewłaściwy dobór technologii, głównie w przypadku zawilgoconych podłoży
- stosowanie niewłaściwych materiałów – zwłaszcza pap na osnowie z welonu szklanego,
- brak zagruntowania starego podłoża wykonanego z pap tradycyjnych, znacznie zmniejsza to przyczepność papy termozgrzewalnej;
- niewłaściwe rozmieszczenie lub nie stosowanie kominków wentylacyjnych;
- niewłaściwe wykonanie obróbek dachowych – attyk, wywietrzników, kominów itp.,
- nie odsunięcie pasa papy wentylacyjnej od okapu, wpustów, kominów (to szybko doprowadza do pojawienia się przecieków na pokryciu dachowym).
- brak remontu czy naprawy starych obróbek dekarskich (duże prawdopodobieństwo przecieku).
Jaką papę termozgrzewalną wybrać?
Typów i rodzajów pap na rynku jest naprawdę multum. Każda z nich ma inne właściwości techniczne i inną specyfikę. Zapewne i każdy dekarz ma też swoje preferencje, ponieważ papa papie nierówna jeśli chodzi o łatwość układania. Na pewno jednak sprawdza się generalna zasada – jakość idzie w parze w ceną. Nie oznacza to, że warto kupować papy najdroższe ( i wcale nie koniecznie zagranicznych producentów), ale miejmy rozsądek i nie traktujmy zbyt entuzjastycznie promocji oferujących papy poniżej 20 zl zam2 Krycie dachu czy naprawa dachu to inwestycja na długie lata, a nawet przy najbardziej profesjonalnych kryciu mankamenty naszego materiału dadzą nam szybko o sobie znać. Doświadczony dekarz z łatwością potrafi wybrać papę dostosowaną do specyfiki dachu i panujących warunków atmosferycznych.
Żeby być w stanie wybrać odpowiedni rodzaj papy należy zrozumieć jakie są jej podstawowe rodzaje i parametry techniczne. Generalnie rzecz ujmując, każda papa składa się z wielu warstw. W zależności od ilości i specyfiki warstw – papa przyjmuje takie a nie inne właściwości w obszarze wytrzymałości/odporności.
Budowa papy
- Warstwa spodnia – od spodu papy zabezpieczone są zazwyczaj folią antyadhezyjną, którą zdejmuje się podczas układania papy, zapobiega sklejaniu się papy z podwodu wysokiej temperatury. Niekiedy zamiast folii stosuje się talk
- Warstwy izolacyjne – wykonane są z masy asfaltowej (bitumicznej) i znajdują się po obu stronach wkładki nośnej (osnowy). W nowoczesnych papach najczęściej jest to asfalt modyfikowany. Im grubsza jest jego warstwa, tym mocniejsza jest papa. Warstwy izolacyjne są często modyfikowane . Modyfikacja może polegać na oksydowaniu (nadmuchaniu masy bitumicznej gorącym powietrzem, poprzez co papa zyskuje większą odporność na niską i wysoką temperaturę) lub wzbogaceniu bitumu elastomerem SBS (styren-butadien-styren), który nadaje papie dobre właściwości (poprawiają bowiem elastyczność papy w niskiej temperaturze, zwiększają również jej wytrzymałość na rozciąganie i na zerwanie oraz odporność na starzenie).
- Warstwa zbrojącą (inaczej rdzeń, osnowa, wkładka) – często najważniejszy parametr papy brany pod uwagę. Przede wszystkim zapobiega zmianom kształtu pokrycia pod wpływem wilgoci oraz temperatury. Zapewnia odporność mechaniczną i przeciwdziała rozerwaniu papy, na przykłada podczas układania. Osnowy mogą mieć różne gramatury – wyższa gramatura (masa odniesiona do 1 m2 powierzchni papy) oznacza mocniejszą osnowę. W papach termozgrzewalnych najbardziej popularne są osnowy z włókna:
- szklanego -> poprawia odporność materiału na ogień, papy z taką osnową mają dużą wytrzymałość i stabilność wymiarową, ale małą elastyczność. Dlatego stosuje się raczej na podkład niż do wierzchniego krycia.
- poliestrowego (tkaniny lub włókniny) – > papy z taką osnową cechują się bardzo dobrą elastycznością, stosuje się więc do wierzchniego krycia. Polecane są do wykonywania detali pokrycia, np. izolacji przy dylatacjach lub obróbkach.
- poliestrowego łączonego z siatką z włókna szklanego (osnowa kompozytowa) – zbrojone w ten sposób papy są bardzo mocne i elastyczne, mają też bardzo dobrą stabilność wymiarową. Stosuje się je zazwyczaj do wierzchniego krycia.
- Warstwa wierzchnia – jest to najczęściej posypka, która chroni papę przed wiatrem, deszczem, słońcem; w papach podkładowych posypka jest zazwyczaj drobnoziarnista, nawierzchniowych – gruboziarnista.
- Warstwa nośna (rdzeń, zbrojenie, osnowa, wkładka)
Rodzaje pap:
- Papy asfaltowe (tradycyjne) – niegdyś bardzo popularne. Wykonywane są głównie na osnowie/wkładce z tektury o małej wytrzymałości na rozciąganie i niewielkim wydłużeniu, choć zdarzają się i na welonie szklanym, mają małą zawartość modyfikowanej masy asfaltowej (bitumu). Papy tradycyjne, wykorzystywane do izolacji (np. piwnic, ław fundamentowych) to tektura, wielokrotnie zaizolowana masą asfaltową. Wyróżniamy zarówno papy podkładowe jak i nawierzchniowe.
- Papy termozgrzewalne – zbudowane są analogicznie jak papy tradycyjne (asfaltowe), ale osnowa jest lepszej jakości – tzn. produkowane są wyłącznie na osnowie z włókna szklanego lub poliestrowego i powlekane modyfikowanymi asfaltami o znacznie większej elastyczności oraz trwałości. Ich trwałość określa się na 30 lat. Są bardziej odporne na warunki atmosferyczne niż zwykłe papy – nie pękają na zgięciach i na mrozie, a wysokie temperatury nie powoduje mięknięcia powłoki.
- Gonty bitumiczne – rodzaj papy termozgrzewalnej produkowany w postaci pasów z naciętymi w różne kształty brzegami. Są stosunkowo lekkie, miękkie, co ważne łatwo je wyginać i przycinać. Możliwe jest więc układanie na bardzo skomplikowanych, łamanych dachach o nawet dużym nachyleniu.
Nazewnictwo pap
Żeby być w stanie wybrać dobrą papę trzeba rozszyfrować szereg skrótów, które ukrywają w sobie ważne parametry techniczne.
P – papa podkładowej
W – papy wierzchniego krycia
G – papy z tkaniny szklanej
V – papy na osnowie z welonu szklanego
PV – papy na osnowie z włókniny poliestrowej mają oznaczenie ( inne oznaczenie PY)
SBS lub PYE – papy modyfikowane SBS mają w nazwie handlowej oznaczenie
S – oznacza grubość
Na przykład: W-V 60 S42 – to papa wierzchniego krycia, na osnowie z welonu szklanego, o gramaturze 60 g ma metr kwadratowy i grubości 42 minimetrów